WarmteStem aan gemeenteraad: maak draagvlak concreet en meetbaar

De Amersfoortse gemeenteraad buigt zich momenteel over de aanpak op hoofdlijnen om Schothorst-Zuid aardgasvrij te maken. Als dit plan doorgang vindt, zal over zo’n twee jaar definitief besloten moeten worden over een plan waarin alle details van de uitvoering staan. WarmteStem roept de gemeente op om de wijkbewoners daarover mee te laten beslissen, en samen uit te werken hoe dat meebeslissen in de praktijk werkt.

Draagvlak cruciaal, maar nog onduidelijk wat het inhoudt

Voor WarmteStem is een belangrijke voorwaarde om te stoppen met aardgas in Schothorst-Zuid, dat een duidelijke meerderheid van de bewoners positief is over het alternatief dat hen geboden wordt. In het wijkwarmteplan is hierover, uitgaande van een warmtenet, op pagina 34 ook al iets terug te vinden:

“Starten met de aanleg van een warmtenet kan pas gebeuren als er drie onderwerpen worden geadresseerd: 1) borgen dat er voldoende woningen worden aangesloten, 2) het afdekken van de onrendabele top voor particuliere eigenaren en 3) voldoende draagvlak onder de bewoners voor de aanpak.”

WarmteStem staat volledig achter deze uitgangspunten, maar zou vooral graag het derde punt samen met de gemeente nader uitwerken. Hoe wordt het draagvlak gemeten? Wordt er een gemiddelde genomen uit de wijk, of kan dit nog per blokje huizen verschillen? Hoeveel draagvlak is voldoende om de aanpak door te zetten? Is dit uit te drukken in een percentage? Er zijn nog best wat vragen over hoe het draagvlak gemeten kan worden.

Van draagvlak naar zeggenschap over het wijkuitvoeringsplan

De uitwerking daarvan hoeft volgens WarmteStem niet te gebeuren voordat het wijkwarmteplan wordt vastgesteld. Dit is immers een plan op hoofdlijnen, en er worden nog geen directe besluiten in genomen. Dit in tegenstelling tot het wijkuitvoeringsplan dat alle details over kosten voor bewoners en andere voorwaarden bevat. En nog belangrijker: er word een datum vastgesteld waarop er in Schothorst-Zuid geen aardgas mee geleverd wordt. De gemeenteraad moet hierover op z’n vroegst eind 2023 beslissen.

Het is dan ook cruciaal dat over de definitie van draagvlak tegen die tijd een duidelijk idee bestaat, en dat de gemeenteraad vooraf heldere voorwaarden heeft gesteld aan hoe het draagvlak getoetst wordt. WarmteStem stelt voor om in plaats van draagvlak naar zeggenschap voor bewoners te gaan. Woningcorporaties hebben hier al jaren ervaring mee: bij renovaties en ingrijpende aanpassingen moet 70% van de huurders instemmen.

Door een vergelijkbaar proces in te richten voor de hele wijk weet de gemeenteraad straks met welk mandaat ze kan beslissen over het wijkuitvoeringsplan. Op deze manier worden alle partijen automatisch gedwongen om toe te werken naar een oplossing die bij de wijk past, en hoeven bewoners zich geen zorgen te maken dat er een plan doorgedrukt wordt waar maar weinig mensen het mee eens zijn.

Handreiking van WarmteStem om het samen verder uit te werken

Het wijkuitvoeringsplan ligt dus nog minimaal ongeveer twee jaar voor ons. Waarom WarmteStem dit toch nu al aankaart, is dat wij deze garantie voor bewoners graag als één van de eerste zaken op willen pakken als er concrete stappen gezet worden. Wij zouden graag zien dat de gemeenteraad zich hierachter schaart als ze besluit het wijkwarmteplan goed te keuren.

Wij vermoeden dat dit voor zowel gemeente als bewoners helderheid in het proces gaat brengen, omdat we dan iets hebben om samen naartoe te werken. Bovendien worden andere terechte zorgen zoals de betaalbaarheid voor bewoners en de duurzaamheid van bijvoorbeeld biomassa op deze manier automatisch geadresseerd. Er zal immers nooit een meerderheid van de bewoners meewerken aan een plan dat ze onbetaalbaar en niet duurzaam vinden.